maandag 24 november 2008

De mythe van Sinterklass

Prachtig dat Sinterklaasjournaal. Als ik met mijn kinderen zit te kijken vraag ik me altijd af hoe de rollen van Sinterklaas en de zwarte Pieten tot stand komen. Sinterklaas is een Rustige, Goede, Oude, Vriendelijke, Wijze man. Wanneer een van zijn pieten een grove fout maakt, is hij Mild en Vergevingsgezind. Sint geeft zijn pieten de Vrijheid en is op de achtergrond aanwezig. Hij komt alleen in actie wanneer het echt nodig is. Ook is Sinterklaas Vrijgevig en Onbaatzuchtig. Hij is vooral blij met immateriele cadeaus, zoals een tekening of een lied. De Pieten daarentegen lijken op kleine kinderen: ze zijn initiatiefrijk, ze zijn uniek, ze corrigeren elkaar, er is competitie, ze doen domme dingen, ze halen kattenkwaad uit, ze zijn zorgeloos en ze maken onderling een hoop lol.

Als Nederlanders met elkaar hebben we de Mythe van Sint en Piet in de afgelopen decennia gemaakt tot wat het nu is. Net zoals de cultuur zich continue ontwikkeld, heeft ook deze mythe een ontwikkeling doorgemaakt. In mijn tijd bijvoorbeeld maakte ik mij nog druk over de zak met stoute kinderen die mee terug ging naar Spanje. Dat element hoor ik nauwelijks meer. De laatste jaren is vooral het aantal pieten van belang en doet de hoofdpiet steeds weer een poging om ze te tellen. De ontwikkeling van deze mythe is een afspiegeling van de ontwikkeling van onze cultuur en daarmee voer voor de antropoloog.

Maar ook vanuit de psychologie is Sinterklaas een interessant fenomeen. Wanneer ik deze mythe bekijk doet het me sterk denken aan ‘De goede herder en zijn schapen’. Deze bijbelse metafoor staat symbool voor de verhouding tussen God en de Mensen. De mythe van Sint en zijn Pieten is archetypisch! Wat zouden we allemaal graag zo’n goede vader als Sinterklaas gehad willen hebben!

Stelling: Natuurlijk is het hele land blij, want zonder dat we ons er van bewust zijn kunnen we drie weken lang een glimp van ‘God’ opvangen.