zondag 2 november 2008

NRC 1/11/2008:"Hippe spiritualiteit maakt ego-goden"

illustratie Lobke van Aar

“Hippe spiritualiteit maakt ons tot ego-goden; in de zoektocht naar onszelf is geen plek voor anderen”: schrijft Coen Simon in de NRC van afgelopen zaterdag. In dit stukje geef ik een reactie:

Ik moet het stuk drie keer lezen om ‘zijn essentie’ er uit te halen. Uit zijn stuk begrijp ik dat hij de taal van deze 'spirituele' mensen niet verstaat en dat hij deze eigen verwarring op de groep projecteert. M.a.w hij zegt in zijn stuk dat deze 'spirituele mensen' elkaar niet verstaan.

Zijn verwarring is wel te begrijpen: “wanneer we -bijvoorbeeld door meditatie- in een andere bewustzijnstoestand geraken, dan schiet onze taal tekort". het is in dat geval haast onmogelijk om de ervaring in taal om te zetten. Simons beweert ook dat we door deze cursussen ego-goden worden en dat het mededogen naar anderen daarbij ontbreekt. Dat vind ik een voorbarige conclusie. Ik denk niet dat deze cursussen schadelijk zijn, wel denk ik dat we er weinig mee bereiken, wanneer bewustwording te oppervlakkig en te eenzijdig benaderd wordt.

Het proces van bewustwording is een levenslang proces dat om discipline, continue aandacht, inspanning, daadkracht en moed vraagt. Incidentele cursussen -waarbij het nieuwe inzicht niet in het dagelijks leven wordt toegepast- beschouw ik als het eerste snuffelen aan een nieuw perspectief. Voor daadwerkelijke transformatie is mijn inziens iets anders nodig.
Daarnaast zijn veel cursussen uitsluitend gericht op het zonnige perspectief dat bewustwording in zich draagt. Voor het gemak wordt de schaduw kant niet meegenomen. En dit is precies de valkuil en zal m.i. ook de reden zijn dat deze hype van voorbijgaande aard is. De mens wil pijn en beperking vermijden en het vraagt veel moed, wijsheid en zelf vertrouwen van een cursusleider om een deelnemer hier toch naar toe te brengen. En ook de cursist zal daar voor open moeten staan. Voor groeien is het noodzakelijk om je pijn en beperking onder ogen te zien, soms opnieuw dingen te voelen die je hebt weggestopt, pijnlijke dingen weer toe te laten en uit de schaduw te halen. Thomas Moore stelt in zijn boek: “de donkere nacht van de ziel” dat Crisis en Impasse noodzakelijk zijn voor groei en bewustwording.
Stelling: Willen we daadwerkelijk groeien dan is aandacht voor de schaduw, de beperking en de pijn noodzakelijk. Oppervlakkige en eenzijdig georienteerde spirituele cursussen brengen slechts tijdelijk verlichting.